VIOLENT REACTION

May nag-email sa akin, hindi ko na babanggitin ang pangalan. Ito ang laman ng sulat:

Randy, this refers to your latest article in your blog. as far as i'm concerned you don't have to blame those publishers who did not accept your illustrations then. admit it to yourself man, your drawing during those days were utterly horrendous, it cannot pass even to illustrate a Shocker komiks short story. Yet you are aspiring to draw a novel??? just compare your drawings then with the illustrations of veteran artists who draw novels, you will see a thousand miles difference. To draw a novel was really your wildest dream randy. you blame GASI and its editors for all your failed dreams??? look again, it's all your fault man. HINDI ka magaling na artist much more a writer. look at you now, where are your contemporaries? naunahan ka pa nina leinil, carlo, mico, etc. be true to yourself, magpakatotoo ka. this is just a wake up call. kumusta kay pareng mario lawrence, at john.



Ito naman ang sagot ko:

Ha?

I think you don't understand my article, man. Reply ko yun sa isang nagsulat ng article na may title na 'I Hate The Local Comics Industry'. You should read his article. Kaya ko naisulat ang mga experiences ko dahil angal siya ng angal sa industry ngayon, so ikinuwento ko rin ang nangyari sa akin noon na mas mahirap pa sa nararanasan niya ngayon dahil yung time ko, sa komiks lang ako umaasa--pagkain, pambayad sa bahay, etc. hindi gaya niya na na-pissed off lang siya sa komiks pero kumakain pa rin naman sila sa bahay nila.

Hindi ko bini-blame ang GASI or others, sinasabi ko lang na kapag magpu-propose ako ng novel (writing at hindi drawing) ay sinasabihan kaagad ako na kailangan may experience ka muna as novelist. E pano nga akong magkaka-experience na maging novelist e hindi nga nila binibigyan ng break? Got my point?

And for your information, hindi ko ka-contemporary sina Nil at Caloy(well, ahead ako ng ilang years sa kanila, at mas may edad ako sa kanila), nauna ako sa kanila sa local industry, pero tumigil ako for so many years to pursue writing. At talaga namang nauna sila sa akin sa US comics (mid 90s si Nil, nasa Marvel na) so mas senior sila sa akin sa US comics, and in fact, ang batch na ito ng mga batang artists sa US ang malaking inspirasyon sa akin kung bakit panay ang praktis ko ng pagdu-drawing Ako during that time (mid 90s), nagsusulat ako ng pocketbooks at stageplays. Nagsimula akong mag-drawing ng indies sa US as a full time career, 2 years ago pa lang.

So kung nakaka-offend yung article na sinulat ko, siguro kasi hindi mo nasusubaybayan ang nangyayari kaya ako nag-react dun sa article na 'I Hate Local Komiks Industry'. Although personal thing yun ng nagsulat, kaya personal din akong nagsulat ng 'I Love the Filipino Komiks Industry'. Sana nakuha mo ang point ko?

Kung tutuusin, ayoko nga sanang mag-react dun sa article. Pero maraming makakabasa nun na gustong pumasok sa komiks, ang iisipin kaagad nila, 'Wala naman palang kuwenta ang komiks industry dito, wag na tayong pumasok dyan.' So kailangan kong depensahan ang industry. Dahil sabi ko nga, kung isa kang komiks creator at hindi mo naman mahal ang komiks industry, e anong ginagawa mo bakit gumagawa ka pa ng komiks?

Ayokong makasakit ng damdamin ng iba pero wala akong choice kundi sabihin ang honest opinion ko. Kailangan nating makarinig ng ibang point of view para maintindihan natin kung saan tayo tumama at saan tayo nagkamali.

Bilib ako sa reaction ni Syeri Baet (Carpool) sa article na nasa DA: Gawa lang ng gawa ng Komiks! Wag titigil! Wag mawawalan ng pag-asa!'

Yan ang pinakamagandang attitude ngayon sa isang industry na naghihingalo at kailangan ng suporta ng mga komiks creators.

I LOVE FILIPINO KOMIKS INDUSTRY

Bakit? Dahil komiks creator ako. At wala nang ibang magmamahal dito kundi ako at ibang pang involved sa paggawa nito.

Maraming sablay, problema at kahayupan ang industry. Pero mahal ko pa rin ito. Bakit? Dahil for over 17 years na pagtrabaho ko dito, na-realize ko sa sarili ko na wala nang iba pang trabaho na sasaya ako kundi ang paggawa nito. Ginutom ako nito noong early years ko sa publication, pero pinagtiyagaan ko ito hanggang sa binuhay ako nito at maging financially stable dito. I gained respect (kahit paano), and of course, bank account.

Totoo ang mga sinabi ng writer sa article na I Hate The Local Comics Industry. In fact, kulang pa nga ‘yang mga nakikita niyang mali sa industry. Maraming-marami pang kabulastugan ang industry na matutuklasan natin kapag tumagal na tayo dito.

Noong early years ko sa GASI, lahat ng baguhan, maliit ang tsansang makapasok tsansang makapasok. 80% ng komiks noon, puro nobela. Lalapit ka pa lang sa editor, hindi pa nakikita ang gawa mo, iiling na kaagad. Kapag naman may tumingin ng drawing mo at sinabing ‘hindi ko gusto ang style na ‘yan!’, ibig sabihin nu’n, manggaya ka sa mga sikat na artists, kung ayaw mo, wag ka nang bumalik.

Magiging tanga ka rin du’n sa waiting area ng mga artists habang inaabangan mo kung magri-release ba ang editor. O kung kasama ka sa mabibigyan ng script. Kung hindi, uuwi kang lulugu-lugo.

Nag-shift ako sa writing dahil ginutom ako (literally) ng pagdu-drawing sa komiks. Pero nang magsulat ako, ang hirap din palang makapasok ng script sa editor. Ang hirap mag-propose ng nobela. Kailangan nakapag-produce ka na ng nobela para matanggap ka. E paano ka ngang makakapag-produce ng nobela kung ayaw ka naman nilang bigyan ng break?

Sa short story naman, ang daming kakumpitensya. Pati editor nagsusulat na rin sa sarili niyang komiks para siya ang kumita (pen name syempre para hindi mahalata sa accounting department).

Pag nagkabayaran na, post dated pa ang tseke mo. Buti sana kung libu-libo ang sisingilin mo. Naranasan kong makatanggap ng tseke sa halagang P300, post dated ng isang buwan. Pero kung gusto mong magkapera kaagad, merong palitan ng tseke sa loob at labas ng publication (sideline ito empleyado ng publication), tumatanggap ng post dated check, pero babawasan ng 20-30% percent. Pera mo na, hindi mo pa makuha ng buo!

Nang mapasok akong empleyado sa publication, nakita ko kung paano bumagsak ang P.O.(purchased order) ng bawat komiks. Paliit ng paliit. Walang choice ang publication kundi itigil ang maraming titles. Mayroong mga nag-reprint ng lumang materials. Nalaman ko na masakit man sa mga empleyado na hindi tanggapin ang ibang contributors, pero wala silang magagawa, hindi nilang kayang pagbigyan ang lahat, dahil sumasadsad na mismo ang komiks. Kailangan nilang magbawas at magtanggal ng mga tao.

Nang magtrabaho ako sa tabloid, nagpapa-imprenta lang kami sa isa ring tabloid at sila rin ang distributor. Ilang linggo na ang nakararaan, nagtataka kami, bakit hindi nabebenta ang produkto namin. Nalaman na lang ng aming spy na nakatambak lang pala sa bodega ang mga dyaryo namin. Nagbabayad lang kami sa printing, pero hindi naman naidi-distribute ng maayos ang dyaryo namin.

Kung gusto mong kumausap ng direkta sa mga distributors, tumambay ka ng madaling araw sa port area. Bola-bolahin mo sila, regaluhan mo, para I-distribute ng maayos ang product mo. Pero kailangan malaki ang puhunan mo, dahil sasabihan ka nila, ‘kailangang mabigyan mo muna ako ng apat na issues bago mo masingil itong una mong ibinigay sa akin’.

Magpu-propose ka ng komiks sa malalaking publication (na nagpa-publish ng showbiz magasin, sex-oriented prints, songhits, pocketbooks, at iba pang malalakas sa market)? Itatanong kaagad sa iyo, ‘kikita ba ‘yan?’ Siyempre gagawa ka ng report para makumbinsi sila na kikita nga ang komiks mo. Gagandahan mo ang paliwanag mo, 'Oo, uso kasi ang manga at anime ngayon. Kita mo nga ang Culture Crash, sikat na sikat.’ Nakumbinsi naman ang big publisher, nakalimutan niyang I-research, ‘Teka, kala ko ba sikat na sika ang Culture Crash, bakit nag-crash?’ Pero dahil nakumbinsi mo, pinagbigyan kang I-publish ang komiks mo. Ang problema, talagang ayaw pumalo sa market. Anong magagawa mo, ang mga kabataang mahihilig sa manga at anime ay wala namang pambili ng komiks mo? Nakalimutan mong I-tap ang market ng mga taong may trabaho—na karamihan ay wala namang hilig sa manga at anime.

Ilan lamang ito sa mga kuwento sa publication business sa bansa. So ano ang point ko dito? Wala lang. Gusto ko lang sabihin na bulok ang sistema. Hindi lang sa publication business kundi sa iba pa.

Magkano ang suweldo ng senador? 30 thousand pesos? E bakit gumagastos sila ng milyun-milyon sa pangangampanya?

May dahilan ang lahat ng ito. Kailangan nating tingnan ang other side of the coin. Hindi natin gusto minsan ang mga dahilan. Minsan nga kabobohan lang ang dahilan. Minsan katakawan lang sa pera. Pero may dahilan pa rin.

At ‘yun ang masarap labanan. ‘Yung dahilan.

Para ma-revive ang industry, kailangan nating magsama-sama? Magsasama saan? E ito nga lang words na ‘love’ at ‘hate’, hindi na tayo magkasundo.

So ano ang magandang gawin sa ganitong maselang sitwasyon ng industry? Maging rational. Mag-isip ng ibang paraan para hindi natin ma-encounter ang mga sistemang bulok. O kung walang choice na hindi ito ma-encounter, play with them, then attack them pag naka-off guard. Sun Tzu, The Art of War (mag-philosphize ba?).

Noong bata-bata pa ako, mahilig ako sa mga (sorry for the word) ‘pak yu pak yu!’ na yan. Sa sobrang radikal ko e halos lahat na yata dito sa mundo e ‘pak yu pakyu!’ sa akin. Pero nagkaroon ako ng realization na hindi ko sila matatalo sa ‘kapapakyu-pakyu’ ko. Kailangan kong gumawa ng strategy. Ng vision at ng action.

Kaya bago ko tapusin ito, hihiramin ko ang huling pharagraph sa article:

‘I don't know what exactly needs to be done in order to revive the Filipino comics industry. But if you do care about the Filipino comics industry, then every one of us need to do something about it. Because doing something about it is better than only discussing how to revive the comics industry. That is the only way to fully revive the local comics industry.’

*******
Kontrobersyal na naman daw ang sinabi kong ito:

‘Revival? Religious thing 'yan para sa akin. Bakit natin kailangan i-revive ang industry? Ang kailangan ay i-uplift ang medium at hindi ang kita. Bigyan natin ng substance ang content at form ng komiks, saka natin pag-usapan kung kikita nga ito.’

Sa susunod ko na ito pahahabain.

HATE THE FILIPINO KOMIKS INDUSTRY!

Nabasa ko ito sa blog ni Gilbert Monsanto na nakuha niya sa isang Deviant Art account.

Hate The Local Comics Industry (click the title to read the article)

Ito ang sagot ko sa gumawa ng article:

Too idealistic. Masyadong general ang angst niya.

Walang perfect na komiks industry, nangyayari din ito sa US. At ngayon sa manga, bumababa ang sales nila.

Hindi komiks industry ang sisihin niya kundi ang culture ng Filipino. Dahil lahat ng nangyayari dito sa Pilipinas ay puro problema--movie and tv shows, elections, employment, economy, government employees, religion, magnanakaw sa kaban ng bayan, mga tamad na trabahador, mga mapagsamantalang businessman...i mean, kung iisa-isahin ko ito ay aabot tayo ng 10 pages.

Revival? Religious thing 'yan para sa akin. Bakit natin kailangan i-revive ang industry? Ang kailangan ay i-uplift ang medium at hindi ang kita. Bigyan natin ng substance ang content at form ng komiks, saka natin pag-usapan kung kikita nga ito.

MORE ARTWORKS

Malapit na ang San Diego Comic Con, plano ng Architeer Ent. na kumuha ng booth para mai-display ang ilang artworks ng Guardian Empires. Pinagpipilian pa sa mga gawa ko kung ano ang puwedeng ilagay sa flyer na ipamimigay.

KOMIKS JOB HUNTERS

Tatlo na ang nagpadala ng sulat sa akin (dalawa sa email at isa sa snail mail) at nanghihingi ng tulong para maipasok ko sila sa trabaho bilang komiks artist. Iyong isa ay nagpadala pa ng litrato at resume. Inuulit ko po, hindi ako agent at wala ako sa posisyon para maipasok kayo sa komiks. Kung meron sana akong agent, puwede ko kayong maipakilala, pero soloista po ako. Ibig sabihin, direct akong nakikipag-deal sa mga publications.

Hindi rin po puwede na gawin akong backer o kaya ay ilakad ko kayo sa mga clients. Ang drawing mismo ninyo ang magpapatunay kung dapat nga kayong tanggapin sa trabaho o hindi.

Puwede ko kayong bigyan ng tips, or comments sa gawa ninyo, pero hanggang doon lang ako.

Merong agency dito, gaya ng Glasshouse Graphics, kung saan palagi silang naghahanap ng bagong talents sa komiks. Puwede kayong mag-inquire sa kanila.

MALAKING KOMIKS

Napag-usapan minsan sa PKMB na kung ano kaya at may maglabas ng komiks na malaki ang size. Ginawa ito ng Siklab two years ago, kasinlaki ito ng regular size na tabloid, at ipinamigay ng libre. Ginawa na rin ito ng Marvel noong late 70s sa comics adaptation ng Star Wars. Hinanap ko sa baul ang kopya ko at laking gulat ko nang makita na may sira na pala ito, hindi ko alam kung kinain ng ipis o daga. WAAAHHHH! Paborito ko ang komiks na ito dahil ang nag-drawing ng inside pages ay si Al Williamson.

ANG KAHALAGAHAN NG ‘SARILI’

Bago ko tapusin ang presentation ko noon sa Komiks Congress, ito ang mga hamon na binitiwan ko: “Sa panahon natin ngayon, paano natin titingnan ang komiks?”

Naglagay ako ng mga pagpipilian na may halong biswal.

1. Titingnan ba natin ito bilang entertainment?
2. Titingnan ba natin ito bilang komunikasyon?
3. Titingnan ba natin ito bilang sining at literatura?
4. Titingnan ba natin ito bilang negosyo?
5. Titingnan ba natin ito bilang pambalot ng tinapa?

Para sa marami, ang mga tanong na ito ay sarkastikong hamon. Ngunit kung tutuusin, ang tunay na nilalaman ng mga tanong na ito ay salamin ng mga nangyayari ngayon sa industriya ng komiks.

Kung susumahin ko ang mga tanong na ito, ganito ang kalalabasan: PAANO BA NATIN TITINGNAN ANG KOMIKS NGAYON, ISANG ARTFORM, O ISANG BUSINESS?

Mahalagang malaman natin ang sagot para sa ating sarili para hindi tayo maligaw. Hangga’t hindi natin ito nasasagot, hindi malalaman kung ano ang gagawin sa komiks industry.

Nari-revive ba ang business?

Yes.

Napakalakas ngayon ng Jolibee. Halimbawang dumating ang panahon na bigla itong malugi at nakatakdang magsara, ano ang magandang aksyon para buhayin ito? Simple lang. Pag-aralan ang mga produkto kung bakit hindi na ito tinatangkilik ng tao. O, magpalit ng management na may ibang sistema sa pagpapatakbo ng negosyo.

Nari-revive ba ang art?

Tanong na mahirap sagutin.

Para sa akin, hindi nari-revive ang art. Ang tamang term dito ay ‘uplift’, o kaya ay ‘dalhin sa mas mataas na level’, o kaya ay ‘dalhin sa mataas na art appreciation’.

Meron bang industriya ng painting? O kaya ay industriya ng poetry? Namamatay ba ang painting o ang poetry? Dapat ba nating I-revive ang mga ito? O dapat nating taasan pa ang pagtingin dito?

Siguro naman ay nakukuha na ninyo ang punto ko. Kung art ang tingin ninyo sa komiks, bakit ninyo ito iri-revive? Hindi ba dapat na dalhin natin ito sa next level ng art appreciation? Tigilan niyo na ang super-duper-to-the-next-level mainstream na pag-drawing ng mga maskulado, perfect as life, o naka-pattern sa sikat na Western/Japanese na approach ng drawing. Tigilan niyo na rin ang mga kuwentong normal na normal na rin ang pagkakalahad, mga plot na gasgas na gasgas na sa kalumaan, at mga characters na kopya at inspired lang sa kung anu-anong sumikat at pumatok na istorya. Jologs lahat ito sa paningin ng mga artist-to-the-highest-degree. Kung art ang tingin natin sa komiks, kailangan na nating hukayin ng husto ang form nito. Dalhin na sa mataas na pedestal ang medium na komiks at sequential art. Hukayin ang sarili! Iyan ang favorite battlecry ng artist.

Kung business naman ang tingin natin sa komiks, dapat ngang I-revive ito. Gumawa tayo ng mga drawing na kagigiliwan ng mga tao, mga kuwentong kayang sabayan at ma-appreciate ng mas marami, at presyong hindi masakit sa bulsa. Ang tunay na esensya ng business ay para kumita. Kaya kailangan natin ng mahusay na marketing strategy at papatok na produkto.

Tapos na ang Kongreso ng Komiks. May napala ba tayo? Meron. Para sa mga tulad kong kasama sa event na ito, merong naging pakinabang sa akin. Marami akong nakilalang tao. Dumami ang contact persons ko, mula sa mga kapwa manunulat at artists hanggang sa mga taong gobyerno. Makakasali ako sa Komiks Caravan, magtu-tour na ako ng libre, makakapag-share pa ako ng nalalaman ko sa maraming tao (tulad ng ginagawa ko dito sa blog, nagsi-share din naman ako dito na halos dalawang taon na ay hindi pa rin kumikita ang Google Adsense ko).

Pero sa mga hindi nakasama sa Kongreso, at sa samahang binubuo nito, malaking disappoinment ang event na ito. Maraming frustrations, maraming naasar, maraming nakunsumi. Pero ano ba talaga ang gusto nila bakit inis sila sa resulta ng Kongreso ng Komiks. Dalawa lang ang nakikita ko:

1. Pakiramdam nila ay hindi sila kasali (lalo na ang mga new gen creators at mga indies)
2. Hindi naman malinaw kung may maglalabas ng komiks

Sagutin ko ang una. Bago pa itong Kongreso ng Komiks, nagpatawag na noon ng meeting ang mga beterano para sa isang eksibit ng mga taga-komiks (ginanap ito sa bahay ni Loren Banag sa Valenzuela). Dahil nga puro beterano ang nandoon, ako na ang nag-represents sa new gen. Sinabi ko na isama sila sa exhibit. Wala namang tumutol. In fact, si Nestor Malgapo pa ang nagsabi na dapat ay kasama lahat.

So nag-post si Mario Macalindong sa Philippine Komiks Message Board ng gustong sumali sa exhibit. Basta ang tema ng artwork ay tungkol sa Philippine society na later on ay naging open na ang theme. Isa itong open invitation para sa lahat ng taga-komiks. Ang problema, sinu-sino lang ba ang nag-inquire? Nagkaroon ng series of meetings, halos linggu-linggo. Open pa rin ito sa lahat. Pero sinu-sino lang ba ang dumating.

Kaya nang mabuo na ang Kongreso ng Komiks, natural na ang makasama ay iyong mga visible lang sa mga nagaganap na meetings at nakikibalita sa amin. Hindi naman puwedeng magpa-importante pa kayo at gusto niyo pang hintayin kami na kulitin pa namin kayo isa-isa na: “Please, sama naman kami!” E open na nga sa lahat ng tagakomiks. Pati nga iyong mga hindi dapat I-announce ay ipinost na ni Mario para lang maiparating sa mga tagakomiks na kasali sila dito.

Nasa Middle East ang grupong Guhit Pinoy. Pero dahil panay ang email nila kay Mario at nakikipag-coordinate sila, kaya nakasama ang ilang gawa nila sa exhibit. E yung mga nandito lang sa Manila, ang lapit-lapit na nga, ayaw pang makipag-kontakan. Ayun! Kaya nang matapos na ang event, biglang aangal: “Bakit hindi ninyo kami isinama!”

Sa isang bagay lang ako na-disappoint sa exhibit. Hindi inaprubahan na maisali ang mga published komiks (xerox at printed), dahil suggestion ng mga beterano na sa Komikon na isama ang mga printed komiks, mas magandang ipakita sa lobby ng NCCA ang mga original artworks para makita ng publiko ang tunay na hitsura (at sukat) ng original artworks na hindi pa ito napi-print. Maganda nga namang suggestion kaya hindi na ako nakipagtalo dito. Saka, kahit maaprubahan man ang proposal ko na isali ang mga printed komiks, isa lang din naman ang nagpadala sa akin ng komiks (ang Subway Productions lang, na isang indie). Siguro kung maraming sumulat sa amin noon, at dumami ang natanggap naming printed komiks, baka naaprubahan. Kaso nga iisa lang nagbigay.

Isa rin sa nakita kong kahinaan ng mga nagpasimula ng Kongreso ay ang pag-organize. Bagsak sila sa pagpapadaloy ng programa. Naging ‘bahala na’ ang sitwasyon sa halip na makontrol nila ang dapat na itakbo ng program.

Sagutin ko naman ang ikalawa. Matatandaan ninyo na binanggit ko na ang Kongreso ng Komiks ay project ng NCCA at Komisyon sa Wikang Filipino. Wala sa bokabularyo ng dalawang ahensyang ito na I-revive ang komiks. Ang nagpapalabas lang ng press release na iri-revive ang komiks ay si Carlo Caparas. Nagkataon lang na isinabay nilang pareho (NCCA/KWF at Caparas) ang event tungkol sa komiks.

Ang NCCA ay isang ahensya kung saan inaalagaan nito ang sining at kultura ng mga Pilipino. Hindi ito ahensya para mag-revive ng kung anu-ano. Kasi kung kaya nitong mag-revive ng industry, dapat ay inuna na nito ang pelikulang Pilipino, na di hamak naman na mas papansinin ng mga tao kesa sa industriya ng komiks. Kaso nga, hindi ito ang function ng NCCA. Ito ay sangay ng gobyerno para mangalaga sa sining at kultura at hindi maging isang businessman.

Ngayong tapos na ang Kongreso ng Komiks, may plano ba silang maglabas ng komiks? May plano si Caparas. Hindi lang natin alam kung kelan. Businesswoman si Donna Villa, imposibleng ang motibo lang nila ay lumibot sa Pilipinas hanggang sa HongKong para palitawing sikat si Caparas. Matagal nang sikat si Caparas kahit wala pa itong Kongreso ng Komiks. So sa tingin ko, may pina-plano ang mag-asawa. Hindi lang natin alam kung ano. Imposible kasing lagi na lang silang naglalabas ng pera. Natural na may strategy silang ginagawa. Business? Politics? Hindi natin alam.

Ang Komisyon sa Wikang Filipino ang nagbabalak na maglabas ng komiks. Sa katunayan, nabanggit na sa akin ni Dr. Nolasco (Tagapangulo ng KWF) na mayroon silang proyekto na kasama ang publication ng komiks. Wala pa ako sa posisyon para banggitin ito ngayon.

Mayroon na ring lalabas na komiks na love story, ayaw ipasabi ni Joelad Santos kung sino ang publisher, basta ang sabi e mag-asawa daw (hmmm, ewan ko kung tama ang hinala ko) magsisimula ito sa August at balak gawing monthly ang labas. Pinag-usapan ito nang nakaraang meeting (Biyernes) at nagsisimula nang mag-imbita si Joelad Santos ng mga contributors. Pero siyempre, may question na naman dito…beterano o new gen?

Ano ang silbi ng Komiks Caravan? Marami. Una, nakakadagdag ito ng impormasyon tungkol sa komiks. Matuturuan ang mga batang may interes sa komiks. Maka-discover ng bagong talents, o publishers sa kani-kaniyang probinsya. Mabigyan sila ng tips kung paano magtrabaho sa komiks—local man o abroad. At higit sa lahat, networking. Maaring maka-tap tayo ng distribution network sa mga probi-probinsya. O kahit man lang community of fans na handang bumili ng komiks natin.

May nabalitaan ako na sa sobrang kunsumi na nararamdaman ng mga new gen at ng indies sa resulta ng Kongreso ng Komiks ay nagbabalak silang magsarili, at magbuo ng sarili nilang grupo. Good. Walang problema. Mas maraming grupo, mas maganda. Mas makulay ang industriya. Pero sana, ang mga grupong nagbabalak magtayo ay para I-uplift ang komiks at hindi para pasiklaban lang ang ibang grupo.

Hindi ko alam ang tunay na problema. Maaring dahil sa age gap, o sa lack of communication…o dahil sa ego at pride chicken!

Marami na akong grupo at organisasyon na sinalihan. Isa lang ang natutunan ko. At the end of the day, kapag mag-isa ka na sa kuwarto mo, mari-realize mo na hindi ka matutulungan ng kahit anong grupo o organisasyon. Ikaw lang ang makakatulong sa sarili mo. Maari silang maging guide, or inspiration, pero ikaw, bilang isang individual, ang gagawa ng paraan para sa sarili mo.

Puwede kang turuan ng grupo kung paano mag-drawing. Pero kapag hindi mo ito pin-praktis, walang mangyayari sa iyo. Puwede kang turuan ng grupo kung paano mag-submit sa editor. Pero kung hindi gusto ng editor ang trabaho mo, wala kang magagawa.

Kaya ang dapat na hinuhubog ay ang sarili.

Bakit natin kailangan ng organisasyon sa komiks? Simple lang. Repleksyon ito ng isang industriya. Kaya walang solid at buong organisasyon ngayon ng komiks, kasi hindi masigla ang industriya. Kaya natural na wala ring representative ng industry natin as a whole. Ang grupong nakikita natin ngayon ay representative lang ng kani-kaniyang generation at genre ng komiks.

**********

Speaking of grupo, nahatak ako ng aking mga showbiz friends sa kanilang productions and event management para maging art director. Natural go naman ako, basta sabi ko, isama ang pagtuturo ng komiks sa mga workshops na binibigay nila.

Ginawan ko sila ng sample website (pero hindi pa tapos) para lang may information sila sa web world. Ito ang link: http://www.archerpen.co.nr/ .

Sa sobrang pagkatuwa nu’ng financer ay balak nitong maglabas ng pera para mag-publish ng komiks. Natuwa naman ako, kaya nu’ng magpatawag ng meeting para pag-usapan na ang mga projects this year, ready na sana ako para umatend. Pero hindi ako nakasipot. Saka bigla rin akong nag-isip: Punyemas! Hindi na nga ako magkandaugaga sa kadu-drawing ko, paghahawakin niyo pa ako ng komiks. Malay ko sa marketing niyan. Hayaan niyong ang mga komiks ang bumuhay sa sarili nila, wala akong panahon para buhayin sila hahaha. Joke!

Seriously, iba ang business at iba ang love. Puwede kaming maglabas ng komiks out of love, pero huwag kaming mag-I-expect na kikita kami ng malaki. Pero hindi iyon ang plano ng financer, gusto niyang maglabas ng komiks as a business, para kumita. Sa tingin ko, nasa maling sitwasyon at panahon siya. Kailangin ko pa bang bolahin ang sarili ko…BAGSAK ANG KOMIKS NGAYON!

Kung sarili kong pera, okay lang na malugi o kaya ay maghintay ng ilang buwan para makasingil. Pero sa mata ng isang businessman na wala namang pakialam sa prinsipyo ko sa komiks, tadyak ang aabutin ko kapag hindi ko mai-prove na bebenta ang produkto.

Kaya babalik pa rin tayo sa tanong na: SINING O NEGOSYO? Sa akin na isang creator, sining siyempre. Pero sa businessman, negosyo siyempre. So, sino ang dapat masunod? Yung may talent o yung may pera?

THE CHALLENGE OF THE SUPERDUPERFRIENDS!

From Jonas Diego:

Finally it can be told!

This is something IAS has been working on for the past month now but we didn’t really want to bite the bullet until we got everything up. And get it up we did!

Ladies and gentlemen, I am proud to present The Challenge of the Superduperfriends!

Medyo matagal-tagal din naming ginagawa ito pero masaya!

Click here to watch the VIDEO. Feel free to spread it around! Especially on your blogs. Thanks, guys!

MASKARADO

My contribution for Reno Maniquis' Maskarado Anniversary Special! Abangan!

Gusto ko na talaga 'magwala' sa mga drawings ko. Hindi ko lang magawa dahil medyo 'conservative' ang mga current projects ko. Buti na lang okay lang kay Reno na gumawa ako ng ganito. So ito ang kinalabasan. Not the usual Maskarado pin up.

2007 SUMMER ACTING WORKSHOP

ARCHER PRODUCTIONS & ENTERTAINMENT NETWORK, owned by actress, Ms. Allona Amor, will be having its 2007 SUMMER ACTING WORKSHOP ( SPECIAL STAGE & SCREEN WORKSHOPS ) starting on April 26,2007.

The workshop will be divided into ten (10) sessions. Four (4) hours / session, starting 1 to 5 pm. The schedule of workshop will be on April 26,28 & 29 ; May 3,5,6,10,12,13 & 17.

The Culminating showcase will be on May 19. The venue for the said workshop will be at the Lower Ground Floor 1, Seneca Plaza Building, E. Rodriguez Avenue, Quezon City, infront of Christ The King Church Registration Dates is now open or you can visit us at the aforementioned venue on April 23, from 1-5pm and on april 26, from 9 am to 12 noon. For inquiries, pls call Zal bautista @ 09184126217 or Ms. ANN @ 09274056587. You can also email us at archer_pen072100@yahoo.com.ph

(Special Stage & Screen Workshop)

10 Sessions / 1-5 pm

Thursday/Saturday/Sunday

April 26; 28 & 29

May 3,5,6,10,12,13 & 17

Culminating Showcase : May 19, 2007

Workshop Fee : Php 3,500

Workshop Venue : Lower Ground Floor 1, Seneca Bldg., E Rodriguez Ave., Quezon City (Infront of Christ The King Church)

Registration Dates : April 23 - 25 (1-5pm), April 26 ( 9-12 noon)

MORE KOMIKS NEWS

Binubuo na ngayon ang KOMIKLOPEDIA kung saan mababasa dito ang ilan pang impormasyon tungkol sa komiks. Inaasahang sa mga susunod pang buwan o taon ay dadami pang lalo ang websites at blogs tungkol sa komiks ng Pilipino, ang ganitong mga proyekto ng iba't ibang tao na may pagmamahal sa midyum na ito ay nakakatulong para maipakalat ang impormasyon.

Ang lahat ay inaanyayahang mag-contribute ng mga impormasyon tungkol sa komiks para sa KOMIKLOPEDIA para mapalawak pang lalo ito.

*****

Sulat galing kay Joe Digno ng Komix Pinoy sa Saipan na inilagay ko dito kamakailan...

Dear Randy,

Salamat naman kahit paano ay naa-appreciate ninyo diyan sa Pilipinas ang aming trabaho. Totoong nag iistragel kami sa pag iimprenta ng aming komiks, una sa materials na aming i pi feature, pangalawa cost of production.

Although lahat nang aming mga artists at novelists ay voluntary at walang bayad, dahil ang gusto lang nila ay maging bahagi ng history ng unang komiks na lumabas dito sa Saipan, CNMI at of course magkaroon sila ng outlet para maalis ang homesick. Natutuwa na sila kapag lumalabas ang komiks namin at marami ang sumusubaybay sa mga kuwento.

I will give you more news in the future at salamat sa offer mong assistance we need that kind of offer, mabuhay ka!!

Regards,
Joe Digno
Komix Pinoy
Saipan, USA



*****
Nakipag-meet sa akin ang isang Pilipinong nakabase sa US at nagbabalak magtayo ng negosyong komiks dito. Siya si Ric Espinosa na nakatakdang i-feature sa Channel 23 sa mga susunod na linggo dahil isa siya sa mga Pinoy na may inspirational stories. Maikli ang dalawa niyang kamay, at bawat isa ay may tigdadalawang daliri lang. Ngunit siya ay design engineer sa isang malaking kumpanya at hinahangaan ng mga Amerkano dahil sa angking husay.




Makikita sa larawan ang komiks writer na si Rosahlee Bautista, sexy actress Allona Amor (aaminin ko na, siya ang naging inspirasyon ko kung bakit nabuo ko ang 'Diosa Hubadera'), Ric Espinosa, showbiz writer Timi Basil at Andy Beltran ng Kongreso ng Komiks at KWF.

****

UPDATES SA KOMIKS CARAVAN

Hindi matutuloy ang grupo namin sa Cebu kung saan magtuturo sana kami ng komiks scriptwriting at illustrations. Dahil sina Direk Carlo J. Caparas ang pupunta doon, magsasagawa sila doon ng maikling seminar. Ang pagkakalam ko ay kalahating araw lang silang bibisita doon para magsalita tungkol sa komiks. Kung natuloy sana ang sa amin, dalawang araw sanang turuan para sa mga estudyante ang mangyayari. Pero wala kaming magagawa dahil nauna silang naka-schedule doon.

Nalipat ako sa Iloilo City kung saan kasama ko si Karl Comendador. Magaganap ito sa April 26-27. Abangan ang iba pang updates tungkol dito.

ODIONGAN, ROMBLON

I'm back!!!

Last year na pag-uwi ko, ipinakita ko pa sa blog ko ang parola na ito na bulok at parang babagsak na. Pininturahan na ito ngayon at inayos ailang portions, ginawang tourist attraction.

Pagdating ko, dagat agad ang una kong pinuntahan. Alas sais ito ng umaga.

Mga kamag-anak habang naghihihintay ng parade.

Ready na para sa pagdating ng ati-atihan.

Mga pamangkin.

Kanidugan festival. Kanidugan or nidog means coconut. Meron din kaming version ng ati-atihan gaya ng Kalibo, Aklan.

Clan reunion.

Habang nagpaparada ay nag-iinuman ang iba. Legal ito, dito lang kayo makakakita ng mga nagpaparada na lasing.

Ati-atihan babes.

Miss Odiongan 2007.

Musikero ang pamilya namin, kaya pag nagkita-kita ay kantahan at tugtugan.

Plaza of Odiongan, ayaw tumingin ni Rizal sa camera.

Malinaw na tubig.

Pauwi na. Nakatambay muna ang mga pasahero sa pier dahil ayaw pang magpapasok. Ang linaw ng tubig 'no. Pier pa yan ha.

Punuan ng pasahero papabalik ng Maynila.

Maliit lang ang barko. Via Batangas. Walang deretsong Maynila e.

Sa sobrang dami ng pasahero, naubusan ako ng teheras. Naglatag na lang akong karton sa gilid, katabi ko si manong.

Siksikan na kami. Sa lapag na natulog ang marami.

Batangas pier.

Muntik na akong hindi makauwi dahil wala na akong tiket. Sold out lahat sa dami ng pasahero. Pero hindi puwedeng hindi ako makauwi ng Friday, nagpatawag ng meeting ang Komisyon sa Wikang Filipino. Naisip ko, kapag hindi ako nakasakay, hihintayin ko ang pumpboat papuntang Roxas, tapos sasakay ako ng Calapan, Mindoro, tapos biyaheng Batangas, then pa-Maynila. Maraming sakay pero dapat makauwi agad ako. Buti na lang pinapasok sa barko kahit mga walang tiket.

May magandang story na nangyari sa akin sa barko, at sa pag-uwi ko. Love story ito na pang-komiks hehehe. Sa susunod ko na ikukuwento.

FORUMS

Narito ang mga forums na dapat ninyong puntahan kung kayo ay mahilig sa komiks at Pinoy art!

Philippine Komiks Message Board
Kailangan lang ninyong mag-register dito para makapasok kayo.

Guhit Pinoy Drawing Board

*****
Makikita ninyo na nagdagdag at nagbawas ako ng mga links (right side). Tinanggal ko na ang mga inactive sites at hindi naman regular na nag-uupdate ng kanilang blog. Dinagdag ko rin ang iba pang sites ng mga kaibigan (mga political creatures hehehe) at baka may magka-interes na bumisita sa kanila.

KOMIKS WORKSHOP ON TOUR

Kasado na ang workshop ng komiks writing and drawing sa iba't ibang probinsya. Narito ang listahan ng mga magtuturo:

Scriptwriting:

Ofelia Concepcion
Glady Gimena
Josie Aventurado
Terry Bagalso
Jocelyn Domingo
KC Cordero
Beth Lucion-Rivera

Illustrations:

Abe Ocampo
Joey Celerio
Nar Castro
Al Cabral
Joemari Moncal
Jun Lofamia
Ernie Patricio
Mario Macalindong
Randy Valiente

Na-assign sa akin ang Cebu, kung saan ka-team ko ang beteranong si Al Cabral at dalawang editors from Atlas na sina Terry Bagalso at Jocelyn Domingo. Sa akin na rin ang Baguio, kung saan ka-team ko naman si Nar Castro, at KC Cordero.

Hmmm, pareho kong makakasama ang taga-Atlas at Risingstar. Ahahahah! Ang saya-saya!

Abangan ang mga susunod na updates kung saan partikular na gaganapin ang workshop.

****

Na-interview ako ni Kristin Mandigma, isa sa organizers ng Read or Die Convention! para sa website na Propaganda. Mababasa dito ang interview sa akin.

****

Nag-announce na rin pala ng mga finalists para sa Gawad Carlo Caparas Para Sa Komiks. Sinuwerteng napasama ang inyong lingkod sa 30 finalists na pagpipilian kung alin ang tatlong mananalo ng grand prize. May mga nag-iisip, baka daw niluto! Kasi member ako ng Kongreso ng Komiks. Aba malay ko! Sa baranggay na kayo magpaliwanag! Hehehe.

LETTER FROM A LAWYER

Natanggap ko ang sulat na ito sa isang kabigang abugado na nagha-handle ng mga Intellectual Property cases. Gusto ko lang i-share sa inyo...


Una, ang pwedeng gawin ng Risingstar ay mag-file sa Intellecutal Property Office ng "Petition to CancelTrademark" ng Atlas Publications. Ang legal grounds nila ay dalawa under the Intellectual Property Code(R.A. 8293):

A)Assuming that Atlas Publications is the registered owner of the trademark "Pilipino Komiks", said mark is not already being used by it due to the absence of their product in the market.

They've stopped publishing "Pilipino Komiks" WITHOUT ANY ANNOUNCEMENT THAT THEY WOULD BE RESUMING PUBLICATION. Failure or stoppage of use of registered trademark is a ground for cancellation under SUB-PARAGRAPH (C), Section 151of R.A. No. 8293;

B) the registered name "Pilipino Komiks" for local comics in the tagalog dialect has now become GENERIC. Meaning, the use of the broad and common term"Pilipino" is merely descriptive and common and not uniquely descriptive of a particular comics publication that would distinguish it from other local publications. (Sub-paragraph (b), Section 151, R.A.No. 8293).

Moreover, the Atlas demand letter should not be taken seriously or on mere face value. My reasons:

a) To my recollection, "Pilipino Komiks" was publishedin 1947 by ACE Publications, Inc. Wala pang Atlas noon which was incorporated I think in the mid-1960s.(Please Check that abominable "History of Pilipino Komiks" book for verification).

There is no showing that ACE had legally and in writing transferred or assigned its trademark to"Pilipino Komiks" to Atlas Publications.

There is also no showing that when National Bookstore or Benjamin Ramos BOUGHT Atlas in the late 1990s, the purchase also included the sale of the"Pilipino Komiks" trademark.

Consequently, a Reply letter could be made questioning first whether or not ATLAS PUBLISHING has the proper legal personality to make such a demand of protecting its trademark. If it is shown that NationalBookstore, Inc. had validly purchased the mark, then it is National who should be making the demand letter as Atlas has no such trademark right or ownership right to protect in the first place.