PAGLILINAW

Mula nang gawin ko ang blog na ito tungkol sa komiks ay nagkaroon ako ng tungkulin sa sarili at sa mga mambabasa nito na ipagtapat at sabihin kung ano ang katotohanan sa mga naranasan ko at pananaw sa loob ng industriyang mahigit-kumulang labingpitong taon kong pinaglingkuran. Kung hindi ko ito gagawin, sino? Kung hindi ngayon, kailan?

Ngunit naniniwala din ako na may maseselang bagay na hindi na kailangan pang ibunyag dahil baka pagsimulan ito ng kaguluhan, kundi man, ay pagdemanda sa akin. Kaya hangga’t maari ay iniiwasan ko ang ganoong mga topic (na sa masakit na katotohanan, mabuti na lamang at hindi ko itinuloy na i-publish ang dalawa kong aklat tungkol sa komiks—dahil marami ang tatamaan). Hindi ko alam kung katapatan sa panulat, katapangan, o hinubog lang ako ng isang prinsipyo dahil ilang taon din akong naging radikal na aktibista sa kalye. Naniniwala ako sa kasabihang ang pagsasama ng tapat ay pagsasama ng maluwat.

Malungkot na balita ang nalaman ko noong Sabado nang makipagkita ako sa ilang kaibigan. Nagkaroon pala ng awayan dahil lamang dito sa blog ko. Ang masakit pa, pati ako ay nadamay. Kung tutuusin ay maliit lamang ito at walang kinalaman dito ang lahat ng nagbabasa sa blog na ito. Ang masakit ay ang mga mismong hindi pa nagbabasa nito ang nag-away. Maliit man ito, na mayroong tampuhan at hindi pagkakaunawaan, mabuti na rin na unahan ko na.

Kung mayroon man akong pagkakamali, inihihingi ko na ito ng paumanhin (dahil alam ko, mula nang malaman ko ang tungkol doon ay nagbabasa na sila ng blog na ito). Wala akong intensyon na manirang-puri o ibaba ang pagkatao ng mga artist. Naniniwala ako na matalino ang lahat ng mambabasa ng blog na ito na hindi ko na kailangan ipagduldulan sa kanila na huwag lamang itong tingnan bilang ‘text’ kundi tingnan din ng malinaw ang ‘context’ upang ganap na maunawaan ang ibig kong sabihin.

Gusto ko ring linawin, na sa dinami-dami ng mga grupo ng artist na nakasama ko—mula sa mga literary writers, filmmakers, poets, painters, performance artist, directors, at mga commercial artists—walang pinakamalapit sa puso ko kundi ang mga taga-komiks. Walang katulad na kasiyahan ang nararamdaman ko kapag kasama ko ang mga tulad kong mahilig at nagbabasa ng komiks.

At gusto ko ulit linawin, na sa dinami-daming art instructor na humubog sa akin, pinakauna ko sa listahan, at walang ibang kapalit, ang mag-amang Joseph Christian at Hal Santiago.