PHILIPPINES GRAPHIC

Mabibili ninyo sa bagong issue ng Philippines Graphic ang isyu tungkol sa National Artist controversy.

At magugulat kayo dahil may isang nilalang akong nakita sa isang litrato nila sa loob. Nasa gitna pa at tanaw na tanaw. Hahaha...

*****
Napadaan ulit ako kahapon sa exhibit ni Toti Cerda sa Art Center ng SM Megamall. May inilagay ang gallery na parang malaking cover ng komiks na si Toti din ang gumawa. Pwede ditong magsulat ng kahit ano para sa naturang exhibit.

Napag-tripan ko lang basahin ang ilang nakasulat. Natawa ako dahil may nakalagay na: 'Palitan si Carlo J. Ipalit si Toti'. May sumagot naman ng: 'Over my dead body! - Carlo J. Caparas'

Kahit saan ako magpunta ay patok ang isyu.

PAST WORKS

Narito ang ilan pang concepts na ginawa ko para sa isang full-length 3d animated movie na hindi pa rin naipapalabas. Ang pagkakaalam ko ay maraming binago sa 'feel' ng pelikula kaya hindi ko alam kung alin sa mga concepts ko ang nagamit.

Tinawagan ako ng isang kakilalang art direktor at kung pwede raw makisingit ng storyboard para sa isang commercial. Kapag kaya pa naman ng oras ko ay hindi ako tumatanggi sa trabaho, binigay niya ang detalye ng alas singko ng hapon, at sabi ay kailangan ko daw matapos ng alas otso ng gabi. Balak ko pa sanang umatras kaso siya naman daw ang masisira sa kliyente. Kahit daw mabilisan basta maintindihan ng direktor ang mga eksena. Napasubo na rin naman ako kaya niratrat ko ang trabaho. Ayun ang sasama tuloy ng pigura ng tao dahil stick figure lang ang sketch sabay dineretso ko nang tapusin ang lines pati kulay.

Makalipas ang ilang buwan, nakita ko na lang sa tv ang mga commercials. Iba't ibang version ito pero ito ang madalas kong mapanood.

Supreme Court Stops National Artists Award/ Carlo Caparas for Senator (Lord, Gunawin mo na ang Mundo!)

SC stops National Artists award

By REY G. PANALIGAN

The Supreme Court Tuesday stopped the Office of the President from conferring the title of Order of National Artist, from disbursing cash rewards, and from holding ceremonies for seven persons chosen National Artists for 2009 by the Palace last month. more....

Carlo Caparas mulls running in 2010

By JOJO P. PANALIGAN

National Artist for Film and Visual Arts Carlo J Caparas hinted today on his plans to run for public office, possibly for Senator, in next year’s elections. more...

Word Of The Lourd: Alagad ng Singit

Nasa gilid-gilid lang ako habang sinu-shoot itong short docu ni Lourd de Veyra noong kasalukuyang ginagawa ang protesta sa CCP. Ito ang pagpapatuloy ng pagtalakay niya tungkol sa Alagad ng Sining scandal.

EL INDIO at GUHIT SUDLUNGAN

Nakakuha na ako ng advance copies ng El Indio ni Francisco V. Coching galing sa Vibal Publishing. Wala akong ibang masabi kundi...sobrang ganda ng printing at restoration! Hinding-hindi niyo dapat mapalampas na magkaroon ng kopya nito!

Binabati ko si Gerry (at Zara Macandili) para mabigyang-buhay ulit ang isang klasikong obra-maestrang ito.

Hindi pa ito available sa market, at balak munang magkaroon ng launching ngayong September at sa October Komikon sa Megamall. Abangan ang iba pang announcement tungkol dito.

*****

Sa wakas ay nakadalaw din ako sa mga miyembro ng PUP Guhit Sudlungan at sa exhibit nila na kasalukuyang naka-display sa main library ng PUP. Maraming members na bata at kailangan ng guidance sa art. Nag-commit ako na magbibigay ng workshop about basic drawing kapag medyo libre na ang oras ko sa September.

Sa kasalukuyan ay mayroon ng mahigit 50 members ang grupo, lahat ay estudyante at kailangang planuhin ang schedule dahil lahat sila ay pumapasok. Ito na ang opisyal na resident art group ng unibersidad na nakakonekta sa admin, at pambato kapag may mga inter-school competition sa art. Ang laki na ng iniunlad nito mula noon.

Pinasasalamatan ko si Prof. Joseph Reylan Viray (naka-polo na pink sa dulo ng larawan) bilang adviser ng grupo at nagpapatuloy ng legacy ng Guhit Sudlungan. Isa siyang Philosophy professor sa PUP at art critic kaya alam ko na maganda ang hinaharap ng grupo.

DAYO CONCEPT

Naglilinis na ako ng pc, tinatanggal ko ang mga unnecessary files at binu-burn ko na sa dvd ang mga lumang laman. Nakita ko ulit itong folder ng mga concept art ko noon sa pelikulang 'Dayo'. Mag-iisang taon na ring natapos ang animation na ito at wala pa akong balita kung balak pa ngang gawan ng part 2.

Gusto ko lang i-share sa inyo ang ilang concept ko na hindi nagamit sa pelikula:



For the past years na freelancing ko ay marami-rami na rin akong nagawang mga concept art para sa animation at games. Safe na rin naman na ipakita ang ilan sa kanila. Baka sa mga susunod na entry ko dito sa blog ay ilabas ko ang ilang concept art na ginawa ko para sa iba't ibang kumpanyang local at international.

TOTI CERDA: FOREVER YOUNG

Mga kuha kagabi sa launching ng major exhibit ng comics illustrator turned painter Toti Cerda sa Art Center ng SM Megamall.

RUDY NEBRES at iba pang BALITANG KOMIKS

Ilan lamang ito sa mga sample pages na gawa ni Rudy Nebres sa Maura na inilabas ng Comic Coffin. Nakatutuwang malaman na hanggang ngayon ay aktibo pa rin sa paggawa ng komiks itong isa beterano nating illustrator.

Kahit sa malayo pa lang ay alam mo na kaagad na si Nebres ang nag-drawing dahil kahit lapis lang itong mga pahina niya ay parang ni-render sa brush. Ipinagbibili ang mga original pages na ito at puwede kayong mag-inquire sa website ng Comic Coffin.

Inilabas din ng Heavy Metal Magazine ang Maura at nakabili ako sa Booksale kamakailan lamang.


*****

Nasa Singapore sana ako para umatend ng Singapore Toy, Game & Comics Convention kaso bigla kong iniruong ng last minute dahil sa takot sa A(H1N1). Balak ko pa naman ay bumili na ng tiket 6 months ago pa lang para makatipid sa pamasahe. Nakakatakot lumabas ng bansa ngayon dahil imbes na mag-enjoy ka ay baka magkaroon ka pa ng problema.

Nakapanghihinayang dahil ilang buwan ko na ring naiplano na pagkagaling ng Singapore ay dederetso ako sa Malaysia para umatend naman ng Comic Fiesta. Bus lang ang pagitan ng mga bansang ito kaya hindi gaanong magastos ang pamasahe. Para ka lang nagpunta ng Manila to Baguio ang layo.

Gusto ko kasing masubukan na umatend ng malalaking comics convention at kung anong klaseng comics culture meron sa labas ng bansa natin.

Inaasahan ko pa naman na mas malaki ang Metro Comic-con kesa sa Phil. Komikon, pero parang sa tingin ko ay may kulang sa nakaraang event. In fairness sa mga organizers, mahirap talagang magsagawa ng event na katulad nito.

Kasama nga sana ako sa signing at sketching pero pagdating ko sa signing area ay parang hindi ko alam kung ano ang gagawin. Hindi ko alam kung sino ang lalapitan ko, at hindi ko alam kung ia-announce ba nila sa stage, o lalapitan nila ako. Hindi ko alam kung dahil alanganin ba ang pwesto ng area para sa mga artist o talagang kulang lang sa plano para dito.

Napakaluwag nga rin ng buong Megatrade na halos puwede kayong mag-skating sa loob. Inaasahan ko pa naman na parang Toycon ito na siksikan sa tao, nagdala pa ako ng extrang damit dahil alam kong papawisan ako. Kung hindi nga lang dahil sa cosplay event ay baka hindi gaanong pinasok ang Metro Comic-con.

*****

May potensyal itong Philippine International Cartoons, Comics & Animation Festival na maging pinakamalaking event ng industirya natin. Ilang taon na rin kasi itong pinagplanuhan at mukhang maraming activities na magaganap.

Ito ay sa October 15-18 ng taong ito sa SM Megamall. Apat na araw ito na tuloy-tuloy ang kasiyahan ng mga tagakomiks at animation.

GUHIT SUDLUNGAN

Nakatanggap ako ng email noong isang gabi galing sa isang hindi ko kakilala...

'Guhit Sudlungan was reorganized in 2004. I was designated as its Adviser. Since its reorganization, Guhit Sudlungan has had series of important exhibits and achievements. Winning in most competitions such as EPSON Digital Art Competition, Faber Castel, Asian Body Painting Competition, Cocolife, and others. We lost track of all the original members. Luckily, I came across your site. With your remarkable achievements as an artist. You could certainly be an inspiration to our student artists......'

Joseph Reylan Viray, Chief of the Visual Arts Office of PUP

Natuwa ako nang mabasa ko ito, pero bigla rin akong nalungkot pagkatapos. Ang Guhit Sudlungan ay may malaking bahagi sa buhay ko bilang artist. Ayoko na sanang alalahanin ang maraming bagay, pero sabi nga, kailangan nating ibahagi ang ating mga kuwento para sa bagong henerasyon. At naisip ko, ang dami-dami nang nagbago sa akin at sa paligid na ginagalawan ko. Pero kinailangan ko pa rin ang lakas ng loob para gawing public ang maikling kasaysayan na ito ng grupo.

Ang una kong art group noong college sa PUP ay ang 'Panday Pira', organisasyon ito ng mga pintor na estudyante. Ang pangunahing aktibidad nito ay tumulong sa usaping biswal ng mga grupo ng aktibista. Hindi ako gaanong aktibo sa organisasyon dahil first year college pa lang ako at mga lesson pa sa eskuwela ang hinaharap ko, kasabay din nito ay padalaw-dalaw na ako sa GASI para may pandagdag baon.

Nagkaroon ng internal na problema kaya humiwalay ang ilang miyembro sa Panday Pira, nahatak lang ako para sumali sa bagong grupong ito na tinawag na 'Pinsel ni Juan'. Sa Pinsel ako naging aktibo, habang gumagawa ako noon sa komiks ay madalas akong nasa opisina para tumulong sa mga aktibidad ng grupo. Katulad ng Panday Pira, ang Pinsel ni Juan ay mayroon ding political line. Ibig sabihin, lahat ng isyu tungkol sa aktibismo ay kasangkot ito. Mula sa mga rally, educational discussions, mass integration ay kasa-kasama ako. Ang Pinsel ang humubog sa akin ng ibang idealismo sa buhay na halos umabot pa sa muntikan nang 'pamumundok' ko.

Ngunit nagkaroon ulit ng internal problems ang organisasyon. As usual, isyung pulitikal na naman. Masyado akong nabugbog sa isyung pulitika. Kaya kahit masakit sa amin, umalis kami sa Pinsel at nagtayo ng bagong grupo. Lima kaming founders, at kami-kami lang din ang miyembro. Tinawag namin itong Guhit Sudlungan.

Ang salitang Guhit Sudlungan ay mula sa kasama naming si Marlon Villegas. Ang ibig sabihin daw nito ay 'sining galing sa sikatan ng araw' dahil kailangan daw naming magsimula ulit. Binago namin ang takbo ng organisasyon, inalis namin ang isyung pulitikal, hindi kami nagpahawak sa alinmang grupo na may political inclinations at pinilit naming maging independent group na nakatutok lang sa art.

Ilang buwan din ang itinagal bago kami naghatak ng mga bagong miyembro at estudyante para mapalaki namin ang grupo. Isa sa naging aktibo naming estudyante ay si, tawagin na lang natin siya sa pangalan Isis.

Nang panahon ding ito, ang limang founders kabilang ako, ay nagkaroon na ng permanenteng trabaho at bihirang-bihira nang makapunta ng PUP para sa grupo. Iniwan namin kay Isis ang pamamahala sa Guhit Sudlungan at siya na rin ang nagtalaga ng kanyang mga opisyales. Hanggang sa tuluyan na kaming nawala pero madalas ko pa ring iniimbitahan si Isis at iba pa kapag nagsasagawa ako noon ng workshop sa labas ng unibersidad.

Hanggang sa tuluyan na ngang naging 'office boys' kaming lima. At kumpiyansa naman kami na maitutuloy ni Isis ang aming nasimulan dahil nababalitaan namin na dumadami na rin ang miyembro, paminsan-minsan ay nagri-report siya sa amin.

Siguro after two years na hindi ko na gaanong nababalitaan ang grupo ay nagulat na lang ako sa isang balita. Nabaril si Isis sa isang engkuwentro sa bundok! Kaya nang mag-meeting kaming magkakasama ay saka ko lang nalaman, nagkaroon ng political line ang Guhit Sudlungan. At ang nakakagulat, nag-'fulltime' si Isis at umakyat ng bundok. Ayoko nang pakahabain pa kung ano ang big sabihin nito, pero kung may alam kayo sa aktibismo at nabasa ninyo ang salitang 'fulltime' ay alam na ninyo ang ibig kong sabihin.

Dalawa lang sa mga founders ng Guhit ang nakadalo sa lamay ni Isis. Pero ilang araw ko ring iniyakan na may kasamang galit ang pagkamatay ni Isis. Hindi kasi 'kalaban' ang naka-engkuwentro nila kundi mga 'kapareho' rin. Ayoko na ring pakahabain kung paano nangyari ito dahil sa tingin ko ay pinahilom na rin ng panahon ang sugat naming lima.

Pagkatapos nito ay wala nang umimik sa mga kasama ko. Ni wala nang nagbukas ng usapin tungkol sa Guhit Sudlungan. Kinalimutan na namin ang lahat. Nagpatuloy na lang kami kung ano ang buhay na mayroon kami ngayon.

Halos magsasampung taon na rin ang nakararaan, ginulat ako ng isang email noong isang gabi. Ibang-iba na ang 'esensya' ng Guhit Sudlungan, mayroon na silang sariling website. Natupad rin sa wakas ang pangarap namin noon na wala nang political line ang grupo kundi nakasentro lang sa sining.

Minsan may guilt pa rin sa akin, siguro kung hindi namin iniwan si Isis noon, o kahit man lang lang may regular na dumadalaw-dalaw isa man sa amin sa opisina, hindi sana mahahaluan ng pulitika ang Guhit Sudlungan dahil alam niya na hinding-hindi kami papayag. Sana buhay pa siya ngayon.

Iniimbitahan ako ng pamunuan ngayon ng Guhit Sudlungan para dalawin sila, siguro para magkaroon ng kaunting inspirational talk at workshop sa mga batang miyembro. Naiisip ko ngayon na parang 'bisita' lang talaga ako na tagalabas. Dahil matagal ko na ring inilibing sa limot ang isang masakit na nakaraan. Parang hindi ko nararamdaman na isa pala ako sa nagtatag nito. At alam ko na ang mga batang miyembro ngayon ay wala ring ideya kung paano nabuo ang 'unang' Guhit Sudlungan.

Sa aming lima, dalawa na lang kaming may regular na komunikasyon, pero nasa London pa siya. Iyong iba ay hindi ko na alam kung saan hahagilapin dahil laging paiba-iba na ang contact information. Hindi ko rin alam kung paano ko sasabihin sa kanila na nag-i-exist pa ang pangalan ng grupo ngunit ibang-iba na ito noong iniwan namin. Hindi man kami nagtagumpay noon sa unang pagkakatatag ng grupo, natupad naman ang pangarap naming lahat sa ikalawa.

Mabuhay kayo, mga miyembro ng Guhit Sudlungan!

HERITAGE

Pinadalhan ako ng isang kamag-anak sa ibang bansa ng isang libro na pinamagatang 'Heritage: Comics & Comic Art Auction'. Catalog ito ng mga old comics at original comic art sa Amerika. 300 pages ito ng mga images tungkol sa komiks at may singit din na mga original art galing sa mga sikat na animated films.

Ilan sa talagang naglaway ako ay itong mga original pages nina Hal Foster at Alex Raymond galing sa Prince Valiant at Jungle Jim noong 1930s.

May ilan ding original pages ni Alex Niño galing sa Space Clusters ng DC Graphic Novel na hand-colored.

Noong isang llinggo ay magkakasama kami nina Noly Zamora, Nestor Malgapo at Steve Gan sa Cubao. Isa sa mga napagkuwentuhan namin ay ang mga original pages ng komiks natin. Kuwento nila, noon daw sa Atlas ay parang basura lang talaga ang turing sa mga drawings. Kapag may naglalaro ng basketball sa loob ng bakuran ng Atlas ay ginagawa lang upuan at sapin ang mga ito. Kunsabagay ay inabot ko rin ang ganitong eksena sa Kislap noon, kung saan inaapak-apakan lang ang mga ito dahil nakahambalang lang sa daanan.

Siguro kung naitabi ang mga original pages na ito ay baka mas makulay ang pagbalik-tanaw natin sa nakaraan ng komiks art. At siguro kahit papaano ay may maipagbibili ang ilan nating illustrators ngayon na walang permanenteng hanapbuhay dahil nariyan ang Ebay o kaya ay sa mga mga kolektor.

Para sa iba pang impormasyon tungkol sa Heritage, narito ang kanilang website.

Speaking of Alex Niño, magkakaroon siya ng one-man exhibit na pinamagatang "Maidens, Moons and Monsters: The Imagined Worlds of Alex Niño" sa November 4-30, 2009 sa Kingsborough Community College, Brooklyn, New York.

Ilan lamang ito sa mga artworks na makikita:

Para sa ibang pang impormasyon at katanungan, puntahan ang Facebook account ni Brian Edward Hack.

FREE SPEECHES

1998 pa ang komiks na ito na pinamagatang Free Speeches pero hindi ko pa nababasa dahil hindi pa ako masyadong interesado noon sa laman nito tungkol sa censorship ng comics sa America. Kailan lang ako nagkainteres habang nag-i-edit ng mga articles sa Pinoy Komiks Rebyu.

Inilabas ito ng Oni Press at The Comic Book Legal Defense Fund. Ang laman nito ay mga artikulo galing sa mga comics personalities tulad nina Denis Kitchen, Nadine Strossen, Neil Gaiman, Frank Miller at Dave Sim. Makikita din ang mga spot illustrations nina Will Eisner, Jeff Smith, Sergio Aragones, Mike Mignola, Bill Sienkiewicz, at napakarami pang iba.

Nakatutuwa na sa isang bansa na tulad ng Amerika ay may 'maturity' sa mga comics issues. Nasa mataas na antas na ito ng pagtingin sa mundo ng sining.

Marami pa tayong isyung pagdadaanan dito sa Pilipinas para ma-elevate sa mataas na pagtingin ang midyum nating mga komiks creators. Ito nga lang isyu ng Caparas/National Artist controversy ay patunay lang na hindi pa tayo handa sa maraming bagay. Hindi pa natin maresolba itong mga salitang 'low brow-high brow art', ng 'eletista at masang sining' na madalas gamitin ng kung sinu-sino pati na mismo si Carlo Caparas.

Sa isyung National Artist, tinitingnan ko ang resultang: Napataas nga ba ni Caparas ang midyum ng komiks ngayong national artist na siya? O lalo lang bumaba ang pagtingin ng tao sa komiks dahil na rin mismo sa kanya?

Matagal nang wala sa bokabularyo ko itong 'national artist' kahit bago pa man ang kasalukuyang isyu. Ito ang aking protesta na kailanman ay hindi mananalo ang kalaban. Dahil ang respeto, kailanman ay ibinibigay ko lamang sa mga taong karapat-dapat.

WONDERCON EXPERIENCE

Itong Wondercon na siguro ang pinakamatinding cosplay event na napuntahan ko. Normal na siyempre ang makakita ka ng mga nakasuot ng superheroes--local man o international--pero ang makakita ka na may nanggaya kay Malakas at Maganda, ay hindi mo makikita sa alinmang cosplay event.

Ito ang nakita ko nang bigla na lang may mga nakahubad na lalake at naka-topless na babae sa naturang event. O, ano laban kayo d'yan? Hehehe.

Wall of comics characters.

Kasabay ng Wondercon ay ang Rekoberi Poetry Night ni Axel Pinpin sa naturang venue din. May mga ipinagbibiling reading materials, tshirt at kung anu-ano pang product na pang-suporta sa gastusin ni Axel sa pagpapagamot. Nakabili ako ng indie komiks na pinamagatang 'Ang Una at Nag-iisa Cartoons', matagal ko nang nakikita sa internet pero doon lang ako nakabili. 10th issue na ito. Political ang komiks at updated sa maiinit na isyu ng pulitika sa bansa.

Mababasa sa loob ang isang 'patama' kay Hayden Kho.

MERALCO KOMIKS na naman

Ilang beses na akong nakakatanggap ng komiks kasabay ng bill ng Meralco. Pang-apat na ito na may magkakaibang kuwento. Mukhang may balak sila na magbuo ng graphic novel a.

CGPinoy EB

Salamat sa isang masarap na hapunan kagabi galing sa CGPinoy. Kami na ang nagsara ng restaurant dahil bitin pa ang kuwentuhan. Pasensya na at hindi ako nakasama sa inuman pagkatapos ng kainan. Bawi na lang ako sa susunod :)